Projecten

In de afgelopen jaren werd een breed scala aan projecten voltooid. In onderstaand overzicht wordt een dwarsdoorsnede gegeven en een beeld geschetst van de grote diversiteit aan onderwerpen, die door Koos en Jannie werden gerealiseerd. Naast een reeks van publicaties van wetenschappelijke aard tot routeboekjes voor een breed publiek, werden tentoonstellingen samengesteld, lezingen gegeven en een restauratieproject opgezet en tot uitvoering gebracht.

Nieuw in Oud, Binckhorst Den Haag

De transformatie van het Haagse industriegebied de Binckhorst maakt een tempoversnelling door. De aanleg van de Rotterdamsebaan in het gebied nadert zijn voltooiing en grote woningbouwcomplexen staan op het punt om te verrijzen of zijn al in gebruik genomen. Een deel van het waardevolle industrieel erfgoed heeft een beschermde status gekregen en de verwachting is dat dit na herbestemming behouden blijft. SHIE en Eindeloos hebben het plan opgevat om juist over dit herbestemmingsproces een publicatie samen te stellen. De publicatie Nieuw in Oud, Binckhorst Den Haag geeft een overzicht van geslaagde herbestemmingsprojecten.

Bewaard en bewonderd, industrieel erfgoed in de Haagse regio

Een nieuw boekproject. Uitgangspunt van deze publicatie is om een breed publiek bekend te maken met de grote diversiteit en rijkdom van het thema industrieel erfgoed, specifiek in de Haagse regio. Een publicatie met naast een historische achtergrond ook een beeldverhaal over de ontwikkeling van de nijverheid. De gebruikte voorbeelden zijn terug te vinden in de stad: op straat, in interieurs, in archieven en musea. Het boek komt uit ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de SHIE.

Laakhaven-app

Na de succesvolle lancering van de Binckhorst-app kwam het verzoek bij HEP binnen om ook voor het eerste industriegebied van Den Haag een app samen te stellen. De Haagse Laakhaven is het eerste industriegebied in Nederland dat als zodanig werd ontworpen en heeft derhalve een zeer interessante geschiedenis.

Presentatie vernieuwde Binckhorst-app

In het kader van het I’M Binckfestival 2017 presenteert de SHIE de vernieuwde Binckhorst-app met brochure in De Besturing, Saturnusstraat 89-91. De brochure vormt een handleiding en toelichting voor een ontdekkingstocht met de Binckhorst-App door dit typisch Haagse gebied. Wethouder Revis zal rond 18.00 uur de brochure in ontvangst nemen.

Beeld van het terreinverkeer in de jaren 30 (Verzameling HGA)

Hollands Spoor, een Koninklijk treinstation

Grote veranderingen dienen zich aan in het gebied bij het monumentale neorenaissance stationsgebouw. Aan het plein verrezen eind vorige eeuw nieuwe kantoorgebouwen voor de belastingdienst en een woningbouwcomplex. Aan de rand van het plein kwam in 1996 de studentenflat de Struyck en in 2007 het 132-meter hoge Strijkijzer. Te midden van dit modernistische geweld bleef, ondanks zijn ouderdom en dankzij een geslaagde uitgevoerde restauratie, het stationscomplex van architect Margadant trots overeind en functioneert het als van ouds.
De komende jaren zal een vernieuwingsgolf het stationsgebied transformeren tot een adequaat vervoersknooppunt. Een goed moment om deze parel in de nieuwe schelp in de schijnwerpers te plaatsen met een cultuurhistorische publicatie.

De Electriciteitsfabriek vanaf het afvoerkanaal gezien, 1907 (Uit: De Ingenieur)

Adam Schadee Haags Gemeentearchitect

De ambtsperiode van gemeentearchitect Schadee (1891-1927) viel in een stormachtige periode binnen de ontwikkeling van Den Haag, zowel qua stadsuitbreiding met honderden woningen als ook een groot aantal voorzieningen en industriële complexen. In de eerste decennia van de 20ste eeuw werden twee havens aangelegd, grote gemeentelijke complexen gebouwd, zoals de Electriciteitsfabriek, de tweede Gemeente Gasfabriek, het Openbaar Slachthuis maar ook tientallen scholen, een bibliotheek, een ziekenhuis, enz. Schadee was de ontwerper van al deze gebouwen en verantwoordelijk voor de bouw. Met zijn markante architectuur drukte hij een stempel op de stad. Binnen de Dienst Gemeentewerken kreeg hij de bijnaam ‘de groote zoon van de stad’. Veel van de bouwwerken zijn nog aanwezig, de meesten met een nieuwe functie.

Nieuw in Oud

In Den Haag is de Stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE) al 20 jaar actief met onder meer aandacht vragen voor behoud van het industrieel erfgoed in de regio. In het kader van dit jubileum is een publicatie samengesteld met als thema herbestemming van industrieel erfgoed. HEP heeft het geheel samengesteld, gecoördineerd en deed de eindredactie van dit fraaie boekwerk, dat uitgegeven en vormgegeven is door Eindeloos.

Het hoofdpostkantoor Den Haag in aanbouw, 1965

Herbestemming van Postkantoren

Meer dan een eeuw was het postkantoor, net als het café en de bakker op de hoek, een vaste waarde in de dorps- of stadsgemeenschap. Nu het traditionele postkantoor zijn oorspronkelijke functie heeft verloren, komen veel monumentale gebouwen leeg te staan. Herbestemming van postkantoren Een tweede leven voor de burchten van de post volgt de geschiedenis van dit karakteristieke gebouwde erfgoed, analyseert het architectonisch en cultuurhistorisch belang, en toont geslaagde voorbeelden van herbestemming.
Dit project wordt gerealiseerd in samenwerking met: Nationaal Programma Herbestemming, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, met steun van BOEI, De Gijselaar-Hintzenfonds, Postkantoren BV en Museum voor Communicatie.

Fabriton betoncentrale Binckhorstlaan met op de achtergrond de productiehal van de firma Escher, ca. 1990.

De Binckhorst, bedrijventerrein in beweging

De Binckhorst, het grootste Haagse bedrijventerrein, staat al jaren in de belangstelling van de gemeentelijke politiek, stedenbouwers en projectontwikkelaars. Na het afblazen van de grootschalige plannen wordt er nu gekoerst op ‘organische gebiedsontwikkeling’. Belangrijk is hierbij om uit te gaan van de bestaande kwaliteiten van de Binckhorst. Een historisch onderzoek plaatst deze deels verborgen kwaliteiten van dit voor velen nog onbekende gebied in een ander daglicht. De neerslag van het onderzoek kan benut worden voor de nieuw in te zetten koers voor herontwikkeling. HEP heeft samen met Emiliet Albers, Matthias Benjamins en Louis Kanneworff dit onderzoek uit gevoerd en de publicatie samen gesteld, die is uitgekomen in de VOM-reeks van de afdeling Monumentenzorg van de gemeente.

Valkenburg (L), muur met circa 18 reclames, waarvan enkele reconstructies op andere locaties in Valkenburg zijn aangebracht.

Publicatie Tekens aan de Wand. Geschilderde muurreclames in Nederland.

Het laatste decennium is er veel belangstelling ontstaan voor het fenomeen geschilderde muurreclame. De stichting Tekens aan de Wand, opgericht in 1999, vond dit een goede aanleiding om een overzicht samen te stellen en de situatie te schetsen van de stand van zaken rond het onderzoek en de restauratie van deze reclames. HEP is als ervaringsdeskundige betrokken bij deze stichting en heeft de coördinerende werkzaamheden gedaan bij de samenstelling en het schrijven van deze eerste landelijke publicatie over geschilderde muurreclames.

Sierkan Juffrouw Nel Visser, Jacob van Deventerstraat

Het leven begint met melk

Project: Historisch onderzoek zuivelindustrie
Product: Publicatie Het leven begint met melk. Geschiedenis van de zuivelindustrie in de Haagse regio. Auteurs: Antoinette van der Horst en Koos Havelaar. De publicatie werd bekroond met de Die Haghe prijs 2007.
Datering: 2007

Wandel- en fietsroutes

Project: Routes langs industrieel erfgoed
Product: Brochures met beschrijvingen en kaart van wandel- en fietsroutes langs een rijke schakering aan voorbeelden van industrieel erfgoed in de regio Den Haag. Diverse thema’s, waaronder industriegebieden, Rozenburg tegeltableaus, metaalnijverheid en buitenreclame.
Datering: 1996 – 2009

Port betaald

Project: Onderzoek naar de eerste emissie Nederlandse postzegels en de historische context. Dit in het kader van het 150-jarig bestaan van het fenomeen postzegel in Nederland.
Product: Publicatie Port betaald. Een cultuurgeschiedenis van de eerste Nederlandse postzegel 1852-2002.
Datering 2002

De Laakhaven

Project: Onderzoek naar het eerste geplande industriegebied van Nederland en een inventarisatie van haar erfgoed. In opdracht van de gemeente Den Haag.

Product: Publicatie De Laakhaven. Een beeld van een Haags industrielandschap. (VOM-reeks 1991-5)
Datering: 1991